12 تیر ماه سال 1397 معاون اول دادستان کل ایران در آن روز با دستاویز قرار دادن برخی سوءاستفادههای صورتگرفته بهواسطه حرکت چهرههای مشهور برای جمعآوری کمکهای نقدی برای افراد بیبضاعت، اعلام کرد فیلترینگ اینستاگرام در دستور کار قرار گرفته است. مامور اجرای این پروژه در قوه قضاییه، عبدالصمد خرمآبادی بود، معاونِ وقت دادستان کل در امور فضای مجازی.
وزیر ارتباطات بلافاصله این مساله را تکذیب کرد، و گفت بیان چنین مواردی صرفا با اهداف سیاسی صورت میگیرد و خبری از فیلترینگ اینستاگرام نیست. این موضوع در حالی مطرح شد که دو ماه پیش از آن، وزارت ارتباطات دولت روحانی دسترسی کاربران ایرانی به محبوبترین پیامرسان داخل کشور، تلگرام، را مسدود کرده بود. به همین خاطر و طبق معمول، به اظهارنظرهای مقامات دولتی نمیشد چندان اعتماد کرد.
حال با گذشت 5 ماه از موضوع این مسئله جدی تر شده است .
حدود دو هفته پیش، معاون شورایعالی فضای مجازی، در گفتوگویی تفصیلی درخصوص آینده پیامرسانها در ایران، درباره اینستاگرام نیز صحبت کرد. او گفت: «درخصوص اینستاگرام و تمام شبکههای اجتماعی خارجی اقدامات کارشناسی پیرامون فیلترینگ آنها در حال انجام است که بهمرور یکسری سیاستها درخصوص آنها اعمال میشود.»
منظور او از «یکسری سیاستها» تعریف چارچوبی برای کنترل دادهها و رصد دقیق فعالیت کاربران در داخل کشور است، مسالهای که با گسترش فناوریهای امنیتی بهمرور کار را برای حکومت ایران دشوارتر کرده است.
مصوبه شورایعالی فضای مجازی که در این رابطه تعریف شده بخشهای مختلفی دارد. ابوالحسن فیروزآبادی، دبیر شورایعالی فضای مجازی، میگوید: «تعریفی که در مرکز ملی و شورایعالی فضای مجازی از پیامرسان شده شامل شبکههای اجتماعی نیز میشود». بنابراین، بهسادگی میتوان پیشبینی کرد درباره شیوه فعالیت پیامرسانها در ایران هر تصمیمی گرفته شود، فعالیت محبوبترین رسانه اجتماعی ایران را نیز تحتالشعاع قرار خواهد داد.
بهعقیده خرمآبادی، «رسانههای خارجی که بیش از یک میلیون کاربر دارند، حتما باید داخل کشور نماینده داشته باشند، و همان قوانینی که در اروپا وجود دارد -که اینگونه پیامرسانها حق ندارند اطلاعات مردم اروپا را از اروپا خارج کنند- آنها هم نباید حق داشته باشند که اطلاعات اجتماعی و اقتصادی و حریم خصوصی مردم ایران را از کشورمان خارج کنند»، خرمآبادی در ادامه تاکید کرد، بر اساس سیاستهای شورایعالی تحت مدیریت او، «اینستاگرام هم باید در کشور نماینده پاسخگو داشته باشد، و اطلاعات شهروندان ما را از کشور خارج نکند».
هرچند فیلترینگ تلگرام نتیجه کاملا معکوس داشته است قطعا فیلترینگ اینستاگرام نیز به همین سرنوشت دچار خواهد شد . حال بودجه ها و وامهای 5 میلیاردی به پیام رسان های داخلی سرمایه و منابع کشور را به هدر داد و عملا جایگزینی هم برای اینستاگرام وجود نخواهد داشت . شاید اینبار کاربران علاوه بر استفاده بیشتر از توئیتر بار دیگر به صورت گسترده تر وارد فیسبوک شوند .